29 - OS RADICAIS

 O desenvolvemento da Revolución Francesa non resultaba un tema indiferente para a maioría dos españois. Todo o mundo quería saber como se produciu a súa evolución, e tamén toda a familia Sitge, de tal xeito que Gaspare foise estendendo sobre aquel relato en cada tarde que os visitaba, e encantáballe o interese especial co que Sofía escoitáballe.

-Naquel tempo- contaba Masetti-, eu, que aprendí do meu avó a amar dos libros, fun afeccionándome, cada vez máis, a ler todo tipo de xornais que se podían conseguir en italiano e en francés, lingua que ía aprendendo. Así decateime de que, baixo o Antigo Réxime, a Igrexa era o maior terratenente da Francia, pero que a Asemblea eliminou o seu privilexio de impoñer impostos sobre as colleitas, así como acabou tamén con outros privilexios do clero e se confiscaron os seus bens, porque eran os que o Goberno tiña máis a man para financiarse. Máis tarde, sen que servisen para nada as protestas do Papa, promulgouse unha lexislación ben controladora, que convertía aos cregos en empregados do Estado, sempre que xurasen acatar os principios revolucionarios.

Aqueles foron uns anos de dura represión para o clero, sendo comúns a prisión e masacre de sacerdotes insumisos ao Estado en toda Francia, insumisos que foron chamados refractarios. Aquela fea cuestión provocou movementos contrarrevolucionarios, pero que non tiveron éxito. Cada vez facíase moito máis patente que a dirección de todo o desenvolvemento do plan revolucionario arrincaba da influencia das sociedades secretas, como a masonería, feramente anticatólicas, que tiñan como correa de transmisión e execución aos clubs políticos.

En agosto de 1790 xa existían por toda Francia centos de clubs Jacobinos e Cordeliers, cada vez máis radicalizados no seu anticlericalismo, ata na súa aberta aversión ao cristianismo, ao que trataban de substituír por ateísmo ou por neopaganismo grecoromano, ou ata pola volta ao salvajismo emocional que puxera de moda o escritor Rousseau.

Eu sorprendinme da paradoxa, ao ler que os nomes dos clubs políticos anticatólicos procedían, precisamente, dos conventos parisinos de Dominicos ou Capuchinos (quen se cinguían un cordel), onde comezaron a reunirse, despois de que os decretos exclaustradores deixaron aos monxes na rúa e sen medios de subsistencia. Os Cordeliers eran partidarios de arrincar calquera vestixio de calquera relixión da mente da Humanidade, para que puidese rexurdir a mente pura e natural do home, xa non condicionada por dogma ou prejuicio algún. Muitos Xacobinos tamén, aínda que mantinhan un certo respeito por un conceito orixinal vaga e distante de Deus, baixo a denominación, máis progresista, de Ser Supremo ou Supremo Arquitecto do Universo.

A principios de 1791, a Asemblea decretó unha lexislación durísima contra os franceses que emigrasen durante a Revolución, a fin de evitar a fuga de capitais e a creación de exércitos contrarrevolucionarios no estranxeiro.

Ante a radicalización, o Papa comezou a denunciar e condenar a persecución relixiosa a que foron sometidos polo réxime revolucionario os eclesiásticos leais a Roma, quen intentaban prover de axuda aos cregos encarcelados por manter a fidelidade aos seus votos. O 4 de maio de 1791, por medio dun breve apostólico, o Pontífice rexeitou a Constitución Civil do Clero. Os sacerdotes que a aceptaron foron considerados perxuros e suspendidos.

Algúns bispos, con todo, que xa para entón eran deputados da Asemblea Nacional, responderon ao breve papal cunha carta moi digna, na que manifestaron a súa lealdade á Nova Francia.?

En canto empezaron a ser difundidos os breves papales, unha efigie de Pío VI de case dous metros de altura foi queimada en París, cerca do Pazo Real, e imprimíronse caricaturas que o ridiculizaban xunto aos soberanos europeos, mostrándoos como os tiranos reaccionarios e decadentes da Vella Orde, incapazes de adaptarse ao que os novos tempos estaban demandando.-

-E vostede, como sentíase ante aqueles ataques á orde tradicional?- Preguntou Sofía.

-A verdade, todo aquilo produciu sentimentos encontrados dentro de min -respondeu Gaspare-: Eu fora educado considerando que o Papa non só era o representante de Deus sobre a Terra, senón ademais o Xefe de Estado do meu país natal, respectado por toda a Cristiandade. Unha parte de min, a máis apegada ás miñas bases tradicionais e familiares, sentíase ofendida por aqueles insultos. Outra, a máis rebelde, alegrábase de que ata o que parecía máis sagrado puidese ser cuestionado polos homes de espírito libre, moderno e progresista, cos cales quería identificarme.-

-A min acontéceme o mesmo -respondeu a súa  amada-, pero a sociedade tradicional na que fun criada paréceme tan inxusta e tan hipócrita, tan egoísta e insolidaria cos débiles, que creo que se regresase nestes tempos, o propio Jesús entraría a latigazos nos templos.-

-Sofía, non esaxeres por favor! -reprendeuna a súa nai- Descúlpea, don Gaspar, ela non é capaz de matar unha mosca.-

Masetti sorprendeuse do ton en que ela se expresou, pero o lume dos seus ollos fixo que lle parecese máis bela e desexábel, e alegrouse de que fose unha muller apaixonada pola xustiza. Sempre imaxinara ás españolas como mulleres apaixonadas, ígneas.

-Por entón- continuou o seu relato- as persoas encargadas de levarlle diñeiro á miña familia comunicáronme a morte, natural e en paz, do meu querido avó Sixto. Ao parecer, o último que dixo foi que "Por fin conseguira viaxar ao pasado e ata contemplar o ceo, pero sen necesidade de usar licor ningún para iso". Ninguén tiña nin idea de que era o que quixo dicir.-

Continuando en Niza as experimentaciones do avó Sixto bastante máis aló, Gaspare si que conseguira un licor especial, mellorando con flores de cánabo, hinoxo e anís, unha receita suiza con aromas de artemisa absenta ou axenxo, posta de moda en París por aristócratas libertinos e por artistas rousseaunianos, con moi alto grado de concentración alcohólica. "Para ir alén da domesticada consciencia habitual e resucitar ao bo salvaxe". Seguro que lle encantaría ao ilustre Jean Jacques, tanto como encantoulle a Massena.

Aínda que non lle contou nada disto a Sofía nin a ninguén, a súa persoal alquimia facilitaba entrar nun sopor no que recordos moi antigos (que parecían visións ou alucinacións), afloraban dun xeito moi sensíbel á consciencia sen que o consciente racional, adormentado, puidese filtralos ou contelos. Usouno para lembrar con agarimo os moitos ensinos do seu avó, pero sempre con moderación e ben rebaixado con auga, porque a súa experta percepción tiña claro que podería ser un preparado altamente adictivo que levase a un defenfreno semellante ao das antigas bacantes.

-"Todos os homes somos como o aguardente, Gaspare- Dicía don Sixto nun dos seus recordos-visións-. Vimos dos desfeitos das uvas pisadas, do bagazo que ninguén quere. Pero, se vas quentando o teu bagazo de forma atenta e constante, desa materia machucada despréndese un espírito que ascende polo alambique espiral ata destilarse en pingas de alcohol forte, puro e moi vivo, que pódese converter no mellor dos licores, dependendo das virtudes que vaslle engadindo nesa alquimia."-

Pouco despois, Gaspare xa se decatou de que Massena estaba reincorporado no exército francés, e naquel ano e o seguinte desencadeáronse tremendos acontecementos.

CONTINÚA MAÑÁ